Ung thư đại – trực tràng là gì?
Ung thư đại trực tràng là ung thư phát khởi nguyên thủy từ ruột già, là phần cuối cùng của ống tiêu hóa. Sau khi thức ăn được nhai, nuốt qua thực quản và dạ dày, thức ăn được tiêu hóa rồi đi xuống ruột non. Ruột non tiếp tục tiến trình tiêu hóa thức ăn rồi hấp thu các chất bổ dưỡng. Ruột non tiếp nối với ruột già, còn gọi là đại tràng. Đoạn đầu của đại tràng có chức năng hấp thu nước cùng chất bổ dưỡng và là nơi chứa chất bã. Chất bã thành phân đi xuống trực tràng là đoạn cuối của ống tiêu hóa. Đại tràng chia thành 4 đoạn. Ung thư có thể khởi phát từ bất cứ đoạn nào trên đại tràng hoặc trực tràng. Ung thư xuất phát từ lớp trong cùng của thành ruột (niêm mạc đại – trực tràng) sau đó xâm lấn ra ngoài các lớp khác của thành ruột. Ung thư ở mỗi vị trí trên khung đại trực tràng sẽ biểu hiện các triệu chứng khác nhau, thông thường nhất là có máu trong phân. Trong đa số các trường hợp ung thư đại trực tràng phát triển âm thầm trong nhiều năm. Ngày nay người ta còn biết ung thư khởi đầu bằng một tổn thương gọi là polip, 5 đến 10 hay 25 năm sau, polip trở thành ung thư. Cắt bỏ polip là cách phòng ngừa ung thư hữu hiệu nhất. Trên 95% các ung thư đại – trực tràng là loại ung thư tế bào tuyến. Loại ung thư này bắt nguồn từ tế bào của niêm mạc ruột già. Hiện nay chúng ta chưa biết nguyên nhân chính xác gây ra ung thư đại – trực tràng, tuy nhiên có những yếu tố nguy cơ chắc chắn làm bệnh nhân dễ mắc bệnh như hút thuốc lá (có thể kiểm soát được), tuổi tác (không dễ thay đổi được). Có thể điểm danh các yếu tố nguy cơ gần của ung thư đại trực tràng gồm: tuổi tác – bệnh nhân ung thư đại trực tràng thường là những người trên 50 tuổi; có tiền sử polip đại trực tràng, có vài loại polip làm tăng nguy cơ bị ung thư đại trực tràng, nhất là polip có kích thước lớn hoặc có nhiều polip; có tiền sử mắc bệnh đường ruột; tiền sử gia đình, có người thân trong gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng, nhất là thân nhân có quan hệ huyết thống gần thì nguy cơ mắc bệnh tăng cao, nhất là ung thư xảy ra trước 60 tuổi; khẩu phần ăn, thức ăn chứa nhiều mỡ, nhất là mỡ động vật làm tăng nguy cơ mắc bệnh; thiếu vận động; béo phì; hút thuốc lá; uống rượu nhiều. Làm thế nào để phát hiện sớm bệnh – điều trị như thế nào? Trước hết phải nắm rõ triệu chứng của ung thư đại trực tràng. Các triệu chứng này gồm: Thay đổi về thói quen đi cầu như tiêu chảy, bón kéo dài; mắc cầu nhưng sau khi đi xong vẫn còn cảm giác mắc cầu; đi cầu ra máu, phân đen; đau bụng kéo dài; mệt mỏi. Khi có có triệu chứng này chưa chắc đã là mắc bệnh ung thư đại – trực tràng. Tuy nhiên cần đến bác sĩ để xác định chắc chắn là có mắc bệnh hay không. Cũng cần lưu ý rằng đa số trường hợp ung thư đại – trực tràng diễn tiến âm thầm không có triệu chứng rõ rệt. Một số xét nghiệm có giá trị phát hiện bệnh như các test tầm soát ung thư ở người không có triệu chứng là thử máu, nội soi trực tràng, X quang đại tràng cản quang và nội soi đại tràng. Nhiều trường hợp, các xét nghiệm có thể tìm ra ung thư ở giai đoạn rất sớm và như vậy sẽ giúp làm tăng kết quả điều trị. Xét nghiệm còn có thể giúp phòng ngừa ung thư bằng cách cho phép thầy thuốc cắt bỏ polip trước khi chúng trở thành ung thư. Hiện nay, việc điều trị ung thư đại – trực tràng vẫn được áp dụng với 3 cách điều trị chính gồm: phẫu thuật cắt bỏ bướu, hóa trị và xạ trị hỗ trợ. Người ta vẫn thường gọi là điều trị đa mô thức nghĩa là điều trị bằng nhiều cách. Hiện nay đã bắt đầu sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích là phương pháp mới nhất trong hóa trị hỗ trợ. Đây là phương pháp điều trị có tác dụng diệt tế bào ung thư không ảnh hưởng lên tế bào bình thường của cơ thể nên người bệnh ít bị tai biến hơn. Trong phương pháp này người ta đã sản xuất được một protein gọi là kháng thể đơn dòng đã được phép sử dụng trong điều trị ung thư đại trực tràng trên người. Tuy nhiên, điều trị hạn chế là thuốc rất đắt tiền.
Phòng ngừa bệnh như thế nào?
Mặc dù cho đến nay chưa rõ nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng nhưng hiện đã có một số biện pháp làm giảm suất độ mắc bệnh này. Ngoài việc test tầm soát ung thư giúp phát hiện sớm bệnh cần đặc biệt chú ý việc áp dụng khẩu phần ăn hợp lý và thể dục đều.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Mỹ, nên dùng thực phẩm có nguồn gốc thực vật, nên ăn trái cây và rau cải mỗi ngày cùng việc hạn chế dùng thức ăn nhiều mỡ. Một số nghiên cứu cho thấy hàng ngày dùng nhiều vitamin chứa axit folic có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại – trực tràng. Vận động thường xuyên cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh này. Thời gian vận động là ít nhất 30 phút cho 5 ngày trong tuần hoặc hơn nữa. Những người có tiền căn gia đình bị ung thư đại – trực tràng cần được xét nghiệm tầm soát ở tuổi nhỏ và thường xuyên hơn người bình thường
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét