Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư thường gặp ở các nước phương Tây, đứng hàng thứ hai sau ung thư phổi. Tuy nhiên trong những năm gần đây, do sự thay đổi về thói quen sinh hoạt và lối sống, bệnh có xu hướng tăng lên ở châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Biểu hiện lâm sàng nghèo nàn, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở đại tràng, do vậy gặp rất nhiều khó khăn trong chẩn đoán và điều trị, làm cho tỷ lệ tử vong khá cao.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Cho đến nay người ta vẫn chưa rõ nguyên nhân ung thư đại trực tràng do đâu gây ra. Một số bệnh hoặc trạng thái bệnh được coi là dễ chuyển thành ung thư đại trực tràng:

Polýp: polýp nhung mao, polýp đơn độc kích thước l-2cm trở lên, bệnh polýp đại tràng ở những phụ nữ bị ung thư vú hay ung thư tử cung thì có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng cao hơn những người không bị. Bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn đại tràng cũng có thể là cơ sở cho ung thư đại trực tràng phát triển (3-5%).

Vai trò gián tiếp của các chất ăn uống: Phần lớn ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố môi trường. Nghiên cứu ở nhiều nước cho thấy có sự liên quan trực tiếp giữa bệnh và sự tiêu thụ nhiều năng lượng, thịt, ăn nhiều dầu mỡ và sự gia tăng cholesterol trong máu cũng như bệnh mạch vành.

Người ta cho rằng ăn nhiều mỡ động vật làm gia tăng tỷ lệ vi khuẩn khí trong ruột, hậu quả là biến đổi acid mật thành chất sinh ung thư.

Một số nghiên cứu khác thì cho rằng người ăn nhiều chất xơ thì ít có nguy cơ ung thư đại trực tràng hơn người ăn ít chất xơ. Giả thuyết này cho rằng, có thể chất xơ làm gia tăng vận chuyển thức ăn qua ruột do đó làm giảm sự tiếp xúc chất sinh ung thư với niêm mạc đại tràng; hơn nữa thức ăn ít xơ gây nên táo bón kinh niên làm dễ xuất hiện các túi thừa.

Yếu tố di truyền: theo kiểu gen trội những người gia đình có người đã bị ung thư đại trực tràng hoặc ung nhiều tạng khác hoặc có bệnh polýp gia đình.... thì tỷ lệ bị ung thư đại trực tràng cao hơn người ở các gia đình khác.